Srbija u kući heroine
Kuća Milunke Savić u selu Koprivnica, sagrađena polovinom 19. veka, kao tipičan objekat tradicionalnog narodnog graditeljstva, bila je u jadnom stanju sa potpuno srušenim krovom i pretila je opasnost od njenog potpunog nestajanja.
- Povodom obeležavanja 100. godišnjice od početka Velikog rata, a u okviru projekta "Sociokulturna revitalizacija Jošaničke Banje", sredstva za obnovu obezbedili su Ministarstvo kulture i opština Raška, autor projekta je Marija Marić, a radovima je rukovodio arhitekta Rajko Čubrić iz Kraljevačkog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Ideja da se ponovo oživi kuća iz koje je "srpska Jovanka Orleanka" krenula u velike ratove za slobodu Srbije, potekla je od meštana potkopaoničkih sela, mesne zajednice Jošanička Banja, opštine Raška i hiljade Milunkih poštovalaca širom Srbije i sveta.
Učesnik brojnih bitaka
Od oca Radenka i majke Danice, Milunka Savić je rođena 24. juna 1890. godine, početkom Balkanskih ratova 1912. godine preobučena u muškarca, kao dobrovoljac i vodnik stupila je u redove Drinske divizije. Učestvovala je u mnogim teškim bitkama, od Skadra do Bregalnice, gde je pokazala izuzetnu hrabrost i odvažnost. Učešćem u Prvom svetskom ratu stekla je najviša vojnička priznanja tog vremena.
- Mnogo vremena potrošili smo na očuvanje i demontažu svih starih - autentičnih elemanata koji su preživeli zub vremena i koji su se mogli ugraditi u novi objekat, u obnovi su nam, svojim savetima i sećanjima, puno pomogli i potomci Milunkinih rođaka i komšija... Rekonstruisali smo i gotovo sve pomoćne objekte (mlekar, ambar, hlebna peć...), kao i unutrašnji enterijer, a nabavili smo i rekonstruisali i deo originalnog kućnog posuđa. Obnovom kuće Milunke Savić vraćamo njen kult u srpski narod - kaže rukovodilac obnove Rajko Čubrić.
Podizanjem spomen-kompleksa Milunki Savić u centru Jošaničke Banje, obnovom njene kuće u selu Koprivnica, rekonstrukcijom starog banjskog kupatila, izgradnjom bazena i više hotela duž puta Jošanička Banja - Kopaonik, oživljavanjem kulturnih, duhovnih i verskih manifestacija u kući i dvorištu naše velike junakinje stvorili su se uslovi da se Jošanička Banja, koju mnogi nazivaju zelenim vratima Kopaonika vrati na turističku mapu Srbije - ističe Radenko Cvetić, direktor Turističke organizacije u Raški.
Umrla kao čistačica
- Ponosni smo na našu Milunku, ali i žalosni što je, uprkos tome što je ušla u legendu, umrla kao čistačica... Kralj Aleksandar nije umeo da ceni njeno herojstvo, a Josip Broz joj je, umesto najviših odlikovanja, dao metlu u ruke. Sve je to naša velika Milunka hrabro i stoički izdržala. Njeno junaštvo i njena skromnost vodilja su našim mladim generacijama, a njena kuća u Koprivnici mesto okupljanja mladih iz cele Srbije - ističe Ljubinko Glavčić, žitelj Jošničke Banje
U Jošaničkoj Banji planiraju da obnove i kuću u kojoj je rođen bivši srpski patrijarh German, kao i kuće još mnogih znamenitih Srba koji su roćeni ili živeli u ovom kraju. U planu je i obnova spomen-obeležja, u prirodnoj veličini, koji je 1995. godine u centru Jošaničke Banje podignut po projektu vajara Ljubiše Mančića.