Kurdi dobri i sa Moskvom i sa Vašingtonom i sa Asadom
Zastave Sirije i Rusije zavijorile su se u području Afrin, u provinciji Alepo, koja se nalazi pod kontrolom snaga sirijskih Kurda u neposrednoj blizini turske granice, a lokalni mediji saopštavaju da su Kurdi podigli zastave kako bi sprečili moguće udare odreda sirijske opozicije i Oružanih snaga Turske.
Takođe, pre nekoliko dana administracija američkog predsednika Donalda Trampa odobrila je isporuku teškog naoružanja sirijskim Kurdima za oslobođenje Rake od terorista Islamske države. Vlada Turske je negativno reagovala na to što SAD, uprkos protivljenju Ankare, ukazuju pomoć kurdskim odredima.
Trampovu odluku da naoruža sirijske Kurde novinar i istoričar Bliskog istoka Nemanja Starović vidi kao kontinuitet američke politike koja u Siriji traje već dve i po godine, a koja je počela dramom u gradu Kobaniju na severu Sirije krajem 2014. i početkom 2015. godine.
Pročitajte još:
* Zaharova: Rusija će tek biti aktuelna u SAD
- Tada je takozvana Islamska država zauzela gotovo čitavu teritoriju tadašnjeg kurdskog kantona, čiji je centar bio u Kobaniju, a oko 400.000 izbeglica, mahom Kurda, bilo je proterano na teritoriju Turske. Ankara se tada ponela prilično neočekivano, odbivši da omogući dopremanje pomoći kurdskim borcima u opkoljenom Kobaniju, a nije dozvolila ni prelazak kurdskih boraca iz drugih kantona na severu Sirije i same Turske koji su želeli da pomognu svojim sunarodnicima. Sa druge strane, Ankara je dozvolila prolazak pešmergi iz Iračkog Kurdistana, čime je pokazala različit pristup koji ima prema sirijskim Kurdima i Kurdima iz Iračkog Kurdistana, sa kojima jako dobro sarađuje u trgovini naftom i drugim proizvodima - objašnjava Starović za "Sputnjik".
Taj događaj je, podseća Starović, definisao politike velikih sila na severu Sirije, koje su i danas aktuelne. Kako kaže, Demokratske snage Sirije, čiju najdominantniju komponentu čine sirijski Kurdi i njihove Jedinice za zaštitu naroda, jesu upravo Islamske države.
- Kurdske snage su nekoliko godina unazad favoriti američke administracije koja ih podržava i naoružava, ali je interesantno da su za sve to vreme uspeli da očuvaju dobre odnose sa režimom Bašara el Asada. Činjenica je da je upravo sporazum koji je Asad postigao sa sirijskim Kurdima omogućio da veliki deo svojih vojnih potencijala sirijski lider angažuje na drugim delovima ratišta gde su mu bili potrebniji, prepuštajući velike teritorije na severu Sirije upravo kurdskim snagama, sa izuzetkom dva grada - Hasake i Kamišlija. Dobri odnosi sa Asadovim režimom uslovili su i korektne odnose Kurda sa Rusijom i Iranom - kaže Starović.
Prema njegovim rečima, sirijske Demokratske snage i kurdski odredi u njihovom sastavu trenutno su opkolili Raku sa tri strane, a najavile su da će tokom juna pokrenuti konačnu ofanzivu sa ciljem osvajanja ovog grada koji ima kako strategijski značaj tako i veoma važnu simboličku ulogu.
Međutim, napominje Starović, upravo Jedinice za zaštitu naroda sirijskih Kurda predstavljaju ogroman problem za Tursku, s obzirom na to da ih Ankara, ne bez razloga, optužuje da su povezane sa Radničkom partijom Kurdistana, koje smatra terorističkom organizacijom. Kako kaže, zato i naoružavanje Kurda od strane SAD predstavlja potencijal za dalje komplikovanje odnosa između Ankare i Vašingtona.
I Viktor Nadejin Rajevski, viši naučni saradnik Instituta svetske ekonomije i međunarodnih odnosa Ruske akademije nauka, za Sputnjik kaže da protiv Islamske države efikasno mogu da se bore samo kurdski odredi samoodbrane Sirije, a čijim akcijama je i bila uslovljena ova isporuka američkog oružja.
- Erdogan je nezadovoljan i već je izjavio da je to bila odluka stare administracije, te da će se on ipak dogovoriti sa Trampom i "sve to srediti" na drugačiji način. Ali, to još uvek nije izvesno. Zato bi situaciju trebalo prihvatiti onakvu kakva je sada. Isporuka oIslamske države, a reč je prevashodno o borbi za oslobođenje Rake, i oružje se šalje Kurdima upravo kako bi ova operacija bila uspešna - kaže Rajevski.
Prof. dr Miroljub Jevtić, urednik časopisa "Politikologija religije", za "Sputnjik" kaže da kurdski separatistički pokret protiv kog se Turska bori predstavlja samo jedan deo kurdskog naroda, koji ima razvijenu nacionalnu svest. Drugi deo je, kako kaže, duboko prožet islamom i snažno podržava Erdogana.
- U ovom momentu, taj deo Kurda koji ima razvijenu nacionalnu svest i koji govori o kurdskom nacionalnom interesu se iskreno i najefektivnije bori protiv Islamske države. Sa te tačke gledišta, odluka američke administracije da im pošalje naoružanje nije iznenađenje. Ono što jeste neobično je da Tramp naoružanje šalje svim delovima tih neasadovskih oponenata Islamske države, a ti drugi delovi se zapravo zalažu za iste vrednosti za koje i Islamska država - napominje Jevtić.
On veruje da će naoružavanje Kurda od strane američke administracije ozbiljno poremetiti tursko-američke odnose.
- Snage koje će se formirati i naoružati među Kurdima sasvim sigurno će nakon ostvarivanja ciljeva na teritoriji Sirije predstavljati podršku onom delu kurdskog naroda u Turskoj koji je secesionistički orijentisan u odnosu na tursku državnu politiku. Ipak, ne treba zaboraviti da vrlo snažne i borbene jedinice među pripadnicima Islamske države čine sami Kurdi, kojima islam znači više od kurdske nacionalne svesti - zaključuje Jevtić za "Sputnjik".