Gacko - jedno ime za pet mesta

Posle dolaska Slovena u 7. veku, bio je u sastavu srpskih zemalja, od gospodara Zahumlja Mihaila Viševića i humskog kneza Vukovila, do velikog vojvode Sandalja Hranića.

Srbin na ruskom dvoru Gacko je zavičaj Save Vladislavića Raguzinskog, diplomate na dvoru ruskog cara Petra Velikog, koji je 1728. povukao granice najvećim svetskim carstvima, Rusiji i Kini, napisao prvi putopis o Sibiru i Proklamaciju svojim zemljacima u Hercegovini da se dižu na ustanak protiv Osmanske imperije. Tu je rođen i Tešan Podrugović Gavrilović, čuveni narodni pevač i guslar, čije je pesme zabeležio i u antologiju uneo Vuk Karadžić.

Prvi put se pominje u Letopisu popa Dukljanina u 12. veku. Kada je 1479. godine Stjepan Vukšić Kosača stvorio državu Hercegovinu, glavni drum je vezivao Dubrovnik, Trebinje, Bileću, Gatačko polje, Čemerno i nastavljao dolinom Drine.

Padom pod Turke kraj je izgubio na značaju. Doselili su se muslimani, a Srbi se povukli u planine. Vratili su se tek u vreme austrougarske vlasti od 1878. godine.

Gacko je tada dobilo značaj pograničnog mesta. Crno-žuta monarhija je planski gradila puteve, otvarala škole, pošte, kasarne, čak i zatvore. Napravljeno je i prvo veštčko jezero.
 

U vreme Turaka, više od tri veka kao Gacko su označavana mesta Stežaja, Kazanci, Ključ, Lipnik i Metohija, a mesto pod današnjim imenom prvi put se pominje 1880. godine, pošto je dobilo Kotarsku bolnicu.

U doba Kraljevine Jugoslavije nije nastavljen razvoj iz vremena austro-ugarske okupacije, ali se povećavao broj stanovnika, što je dovelo do prenaseljenosti - 200 ljudi na jedan kvadratni kilometar oranica! I dalje se u Gacko dolazi neprestano, ali najviše zbog netaknute prirode i turističkih atrakcija kao što su jezera na Zelengori, Volujku i Lebršniku, vododelnica na Čemernom, Dobra voda, izvori Neretve i Sutjeske, mnoge planinske reke bogate pastrmkom.