Kako Holivud vidi Srbe: Od heroja do zločinaca

Čini se da niko to nije bolje shvatao od Josipa Broza Tita, koji je u svoje vreme ulagao veliki novac u tadašnju kinematografiju.

Zato i ne čudi što su u njegovo vreme snimljeni gotovo epski partizanski filmovi koji su komotno mogli da stanu rame uz rame sa američkim istorijskim spektaklima. I ne samo to. Tito je lično birao glumce koji će ga "oživeti" na velikom platnu.

Na njegov zahtev za ulogu Broza u ostvarenju "Sutjeska" reditelja Stipe Delića angažovan je tada najpopularniji holivudski glumac Ričard Barton. On je ne samo glumio Tita, već se i družio s njim i madam Broz, kako je volela Jovanka Broz da je zovu.

- Predsednik je iznenađujuće sitan i nežan. Kratke ručice i noge, mala glava i lice. Nosi blago zatamnjene naočare pa nisam siguran za boju njegovih očiju. Ima prilično veliki stomak, ali ostatak tela je mršav. Hoda polako, kratkim koracima. Kad sedi za stolom izgleda najopasnije. Blago sam uznemiren nervozom koju vidim kod posluge - napisao je Barton u svom dnevniku koji je vodio tokom snimanja filma.

Pored Bartona jedan od omiljenih Titovih glumaca bio je i Franko Nero. On je 1969. godine angažovan u filmu "Bitka na Neretvi", dok je jednog od četnika igrao čuveni reditelj Orson Vels. Deceniju i kusur kasnije Nero je ponovo zaigrao u jednom jugoslovenskom filmu. Ovog puta dočarao je srpskog heroja Banović Strahinju u istoimenom filmu Vatroslava Mimice. Međutim, njegova slava na balkanskim prostorima ne bledi, pa je pre dve godine ponovo zaigrao u prvom, srpskom horor filmu "Mamula". U domaćim filmovima okušao se i holivudski glumac Jul Briner, koji igra Vladu Rusa u ostvarenju "Bitka na Neretvi" iz 1969. godine u režiji Veljka Bulajića. Ovo je najskuplji film ikada snimljen u jugoslovenskoj kinematografiji, ali je imao i najveću gledanost - prikazan je u 80 zemalja i imao je oko 350 miliona gledalaca. Iste godine nominovan je za Oskara van engleskog govornog područja, ali "zlatnog dečaka" nije osvojio. Ovaj film jedinstven je i po činjenici da je plakat uradio Pablo Pikaso.

Propast Anđeline

Godinama su glavni negativci u američkim filmovima bili Rusi, a onda su im se pre više od dve decenije pridružili i Srbi. Shvatajući moć propagande kroz filmove, američki reditelji Srbe prikazuju uglavnom kroz prizmu - zlikovaca.

U filmu "Mirotvorac" iz 1997. godine Srbi su predstavljeni kao teroristi koji prete Ujedinjenim nacijama, ali umesto akcionog trilera sa Džordžom Klunijem i Nikol Kidman, ovo ostvarenje se pretvorilo u bledu kopiju već ispričanih priča koja gledaocu ostavlja samo gorak ukus u ustima. Usledio je "Lov u Bosni" sa Ričardom Girom kome je uloga u ovom ostvarenju jedan od većih promašaja u karijeri. Kako su napisali filmski kritičari (i to ne srpski, već američki), ovo je "najpovršniji film ikada snimljen o ratu u Bosni i satira usmerena u pogrešnom smeru".

Rediteljski prvenac Anđeline Džoli "U zemlji krvi i meda" na najgrublji način je stigmatizovao Srbe. Mnogi su i tada, i sada, tvrdili da Anđelina zbog nedostatka znanja iz istorije i nije baš znala šta radi, pa je film slavno propao u bioskopima.