Ono naše što nekad bejaše: Kako se rađao Beograd
Beograd je u doba austrijsko-turskih ratova počeo ubrzano da se razvija iz tvrđave, koja je bila podeljena na Gornji i Donji grad i opasana kulama. Srpsko stanovništvo ju je nazvalo samo Grad. Time se isticala razlika u odnosu na varoš, naseljeni deo Beograda izvan utvrđenja, a u okviru šanca koji su podigli Austrijanci.
U varoš, čisto građanski deo Beograda, ulazilo se kroz četiri kapije, Stambol, Vidin, Varoš i Sava kapiju. Kuće u varoši kao i zemljište pripadali su isključivo Turcima. Srbi nisu smeli da poseduju nekretnine, nego samo da ih zakupe, i tako je bilo sve do sultanovog hatišerifa od 1830. godine, kojim je Srbija dobila autonomiju. Tada su Turci počeli da prodaju zemljište Srbima skoro budzašto i bežali u otadžbinu, ali su mnogi ubrzo zanemarili hatišerif i ostajali u Varoši.
Dobrovoljni talac
Muhafiz je bio zapovednik grada i uživao je velika prava i privilegije, pa je brzo uvećavao svoje bogatstvo. Jedino je on smeo i morao redovno da obaveštava sultana o zbivanjima u Beogradu i Srbiji. Zbog toga je bilo važno da po svaku cenu ostane živ, pa mu je bilo strogo zabranjeno da na minut napusti Grad. Ako je trebalo da rešava spor izvan utvrđenja, slao je svog zamenika, ćehaju. Vremenom su sultani zatvarali oči pred ovom oštrom merom predostrožnosti, pa je muhafiz mogao da izlazi iz svog dobrovoljnog zatočeništva u Varoš, a po potrebi i dalje.
Još u doba austrijskih vlasti, razvile su se Dunavska, nemačka varoš na Dorćolu, pa Srpska varoš oko potonje Saborne crkve i Nova varoš, koju su takođe naseljavali Nemci. Beogradsku tvrđavu su obnavljali i Turci i Austrijanci, ali više ovi drugi, jer je stradavala u svakom ratu, a imala je važnu ulogu u upravi grada. Za vreme Turaka, bila je stalni dom brojnoj vojnoj posadi sa rezidencijom muhafiza, turskog zapovednika utvrđenja čija se vlast prostirala i na građansko stanovništvo u varoši.