Odlazak istoričara srpske golgote

Njegov život bio je predodređen surovom sudbinom Ekmečićevog rodnog sela Prebilovci u Hercegovini, gde su ustaše bacile u jame 850 od 1.000 stanovnika. Ekmečić je bio među malobrojnima kojim su preživeli, a ubijeno je i 40 članova njegove porodice.

Istoriju je studirao i diplomirao na zagrebačkom Sveučilištu, posle čega je bio izabran za asistenta na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. Doktorsku disertaciju "Ustanak u Bosni 1875-1878" odbranio je takođe u Zagrebu, dok je specijalizirao na čuvenom Prinstonu.

Do početka rata 1992. bio je kao univerzitetski profesor u Sarajevu, što muslimane nije omelo da Ekmečića pretuku i uhapse s porodicom, ali je uspeo da pobegne iz kućnog pritvora. Iz Akademije BiH je izbačen, ali je ostao jedan od najcitiranijih članova SANU. Pogotovu je bila pominjanja njegova studija o istoriji Srba u novom veku "Dugo kretanje između klanja i oranja".
Savetovao je da Srbija ne sme da se okrene protiv Rusije, a posledicu eventualnog izbijanja novog svetskog rata video u "silasku SAD sa scene svetske istorije i stupanja Kine na to mesto".