Šta se krije iza raščinjavanja episkopa u SPC?
Filaret se, kako se nezvanično saznaje, tereti za pozamašan eparhijski dug prema centralnoj kasi SPC u Patrijaršiji, za politički angažman, više javnih gafofa i za loše stanje u eparhiji.
Na dušu mu se, kao težak prestup, stavlja što je prošle godine govorio da ne priznaje SPC ovakvu kakva je sada, jer se u takvoj SPC on nije zamonašio, iako se potom crkvenom vrhu izvinjavao.
Spekuliše se da Filareta podržava deo aktuelne vlasti u Srbiji i da su se za njega kod patrijarha navodno založili Ivica Dačić i Dušan Bajatović.
Na optužbe komisije Sinoda episkop mileševski je u odgovoru naveo da su "neistinite i montirane". Istakao je da je njegovim dolaskom u Mileševu unapređen odnos Srba i Bošnjka, te priložio i apel iz Islamske zajednice da on ne bude razrešen. Podsetio je i na sve graditeljske poduhvate u eparhiji unazad 15 godina koliko je na tronu u Prijepolju..
Crkveni "preki" sud
Čistka u SPC, koja neke učesnike arhijerejskog sabora, kako kažu, podseća na brozovski preki sud i slučaj posleratnog komunističkog suđenja Draži Mihailoviću, počela je uklanjanjem vladike raško-prizrenskog Artemija 2010. godine. U episkopskim krugovima vlada mišljenje da će u narednom periodu na isti ili sličan način iz vrha SPC odleteti još priličan broj vladičanskih mitri, kako zbog osporavanja ideja o pravoslavnim crkvama u BIH i Crnoj Gori, tako i zbog protivljenja liturgijskim reformama i ekumenizmu, te potčinjavanju papi i unijaćenju sa Vatikanom u bilo kom obliku.
Kao i u slučaju razrešenog vladike kanadskog Georgija Đokića, iza sinodske odluke i optužnice da se vladika Filaret Mićević eliminiše, prema spekulacijama iz crkvenih krugova, navodno stoji mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije Radović, mada se on smatra najzaslužnijim što je Filaret u zrelom životnom dobu stekao diplomu Bogoslovskog fakulteta u Beogradu.
"Dobar i loš policajac"
U delu srpskog episkopata smatra se da su samo "predstava" postupci svrgavanja Georgija i Filareta. Za trenutna vladičanska svrstavanja u dva tabora: uz mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića i vladiku bačkog Irineja Bulovića, veruje se da pripadaju domenu odmeravanja snaga njih dvojice za dominaciju u SPC. Mada se spekuliše da je Radović bliži ruskoj, a Bulović carigradskoj (grčkoj) struji u pravoslavlju, u delu SPC postoji mišljenje da je reč o "igri dobrog i lošeg policajca", jer obojica su nosioci katoličkog biskupskog prstena i krsta dobijenog od pape pre više od 10 godina, a u širokom crkvenom smislu, obojica su na istom dugoročnom zadatku i streme ka istom dalekosežnom cilju.
Uprkos Filaretovoj kontroverznoj biografiji i njegovom odnosu prema podređenom sveštenstvu i crkvenom novcu, upućeni u vrhu SPC smatraju da je to samo povod, ali ne i uzrok za hajku na episkopa mileševskog.
Pretpostavlja se da se Filaret zamerio Amfilohiju zato što ne pristaje da se deo mileševske eparhije, odnosno varoš Pljevlja i naselja koja su na tlu Crne Gore, pripoje Eparhiji budimljansko-nikšićkoj.
Svojevremeno je, navodno, tražio da se u takvoj arondaciji, grad Užice izdvoji iz žičke i pripoji mileševskoj eparhiji. Filaret, kako se spekuliše, nije pristao ni da delovi mileševske eparhije uđu u mitroplitov projekat Pravoslavne crkve u Crnoj Gori, koju bi sačiwavale još Amfilohijeva mitropolija, Joanikijeva budimljansko-nikšićka eparhija i delovi Grigorijeve zahumsko-hercegovačke eparhije.
Centralizam u SPC
Među srpskim arhijerejima, kako se može čuti od nekih episkopa, ima i onih vladika koji mimo crkvenih propisa već dugo zagovaraju stalnu (doživotnu) postavku Svetog arhijerejskog sinoda ( "crkvene vlade") i jaku sinodsku centralističku vlast, uz sužavanje eparhijskih autonomija i ograničenje autonomnog delovanja nadležnih episkopa.
Smatra se da je Filaret sa još nekim, bosanskog porekla, vladičanskim kadrom trn u oku i zbog odbijanja da se privoli potencijalnom projektu Pravoslavne crkve u BIH. Takvu crkvu, koja bi imala status mitropolije i bila autonomna u okviru SPC, već dugo nastoji da proturi međunarodni protektorat u Bosni i Hercegovini. Ukoliko bi se, smatraju pojedine vladike, realizovali bosanski i crnogorski projekat, SPC bi se vratila na stanje od pre 1920.godine, uz opasnost da izgubi samostalnost (autokefaliju).