Nevini ubijani bez suda i zakona

Na otvaranju izložbe na beogradskom Trgu Nikole Pašića, princeza Jelisaveta Karađorđević poručila je da je došlo vreme za istinu o stradanju ljudi u komunističkom režimu, naglasivši da "istinu više ništa ne može zaustaviti".
 

Postavka do kraja jula Postavku izložbe "U ime naroda" posetioci će moći da pogledaju u Istorijskom muzeju Srbije do kraja jula, a možda i duže ukoliko bude veliko interesovanje građana

- Ova izložba je u ime naroda koji je vekovima živeo pod diktaturom, bez prava na slobodu mišljenja. U ime naroda koji je živeći u strahu i laži izgubio samopouzdanje, kojem je oduzeto pravo na istinu i pravdu... U ime naroda koji je ubijen i bez metka, oružjem straha i laži i večitim ćutanjem - vreme je za istinu - rekla je princeza Jelisaveta.

Dramski pisac Dušan Kovačević rekao je da izložba nije poziv na nove podele, nego pomen i iskazivanje poštovanja žrtvama uz poziv državi da bi bio "civilizacijski red da se postradalim građanima Srbije podigne spomenik kao znak sećanja, izvinjenja i molbe za oproštaj".

Protest SKOJ-a Izložba je otvorena pod nadzorom nekoliko desetina policajaca dok je preko puta zgrade Istorijskog muzeja Srbije protestovala grupa od 30-ak pristalica SKOJ-a (Savez komunističke omladine Jugoslavije), ali većih incidenata nije bilo.

- Posle 70 godina ova izložba je naše zakasnelo sećanje i izvinjenje žrtvama zločina učinjenim u ime naroda i države, spomenik nedužno stradalim građanima Srbije - istakao je Kovačević, napominjući da se od pravnog i moralnog zahteva da se nijedan zločin ne sme zaboraviti odustalo već 1945. godine kada je ubijeno hiljade ljudi bez suda i zakona.

Autor izložbe Srđan Cvetković je okupljenima rekao da je želeo da otvori svoju izložbu baš na tom mestu, odnosno trgu koji je pre nosio ime Marksa i Engelsa i ispred zgrade koja je bila centralni komitet i sedište Ozne.

Donacije Kako su organizatori ranije saopštili, za pripremu izložbe trećinu novca obezbedilo je Ministarstvo kulture i informisanja u vreme mandata ministra Bratislava Petkovića, a ostatak su donacije pojedinaca i ustanova. Iz privatnog fonda najveći iznos 10.000 evra dao je anonimni donator iz Londona elektronskim putem, koji se predstavio kao unuk industrijalca Popovića iz Leskovca.

- Na ovom mestu je pre početka Drugog svetskog rata, takođe, bio zatvor i sada želim da pokušamo da skinemo tu karmu nasilja i represije. Da odamo počast ljudima koji decenijama nisu imali prava na pomen - poručio je Cvetković.
Napominjući da izložba govori o likvidacijama ljudi bez ikakvog suda, Cvetković je istakao da je pokušao da oda počast političkim osuđenicima, stradalnicima na Golom otoku, Gradiški, Bileći i drugim logorima.

Na izložbi su predstavljeni glavni nalazi, podaci i dokumentarna građa o žrtvama komunističke ideologije, a prema rečima autora to je prva muzeološka postavka koja nudi kompletan prikaz i uvid u stradanja u ime komunizma od 1944. do 1953. godine.

Prvi put izložena je dešifrovana baza podataka o 16.500 zatočenika Golog otoka, kao i o 400 stradalih u tom zatvoru za političke neistomišljenike i protivnike komunizma. Posetioci izložbe mogu da vide do sada neobjavljivane filmove i video materijale sa izjavama žrtava, ali i učesnika u likvidacijama, na čijem se prikupljanju radilo četiri godine.