Naučnici krali iz rudnika

Rudnik Alšar na Kožuv planini kod Kavadaraca, na jugu Makedonije, jedino je nalazište minerala lorandit u svetu, pa je toliko zanimljiv naučnicima da su spremni na lopovluk. Pre tri godine policija je sprečila krađu pola tone ovog izuzetno retkog i vrednog minerala. Tada su privedena šestorica stranih državljana, četiri Nemca i dvojica Mađara.

Sunčani štitovi Legende kažu da je prvi Aleksandar Makedonski otkrio moć lorandita. Njegova vojska je oblagala loranditom svoje štitove, pa je na suncu njihov moćan odsjaj zaslepljivao neprijateljsku vojsku. Makedonci su inače negovali kult boga Sunca.

Nemci su imali visoke akademske titule. Jedan je bio doktor nauka, a drugi univerzitetski profesor. Oni su u policiji objasnili da su mineral, koji su sa kombijem nameravali da prenesu u Nemačku, sakupljali radi naučnih istraživanja. To su pokušali i Mađari, kod kojih je nađeno 40 kg lorandita.

To nije bio prvi ali ni poslednji put da se u blizini rudnika zatiču stranci koji žele da prošvercuju iskopani mineral. Žitelji i bivši rudari iz okolnih sela Majdan, Rožden, Mrežičko i Konopišta kažu da često blizu rudnika Alšar zatiču ljude iz Bugarske, Austrije, Srbije i drugih zemalja koji pokušavaju da se dokopaju ovog retkog minerala. Seljani objašnjavaju da se u unutrašnjost rudnika ulazi kroz osam širokih otvora u zemlji. U njemu se od davnina kopalo zlato, talijum, kristali lorandita, antimon i drugi minerali.

Besplatna energija Lorandit je 1894. otkrio fizičar iz Budimpešte Evtos Lorand. Naučnici smatraju da bi se pomoću ovog minerala moglo doći do ekološki čiste energije, jer on je prirodni detektor najsitnijih čestica Sunca - neutrina. Ukoliko se neutron izoluje, moći će da oslobađa ogromnu besplatnu energiju.

Poznati svetski geolozi ovaj rudnik nazivaju najvećim otkrićem čovečanstva, jer se, navodno, u njegovoj utrobi krije tajna postanka kosmosa i Sunčevog sistema.
Još pre 100 godina ruda iz Alšara je ispitivana na univerzitetima u Pragu, Budimpešti i Beču. Tada je otkriveno da 250.000 tona rude sadrži čak 0,1 procenat talijuma, koji se koristi u svemirskim istraživanjima i telekomunikacijskim tehnologijama.

Lorandit je u Alšaru otkriven 1894. godine. To je, zapravo, jedino do sada poznato mesto u svetu gde se nalazi ovaj izuzetno redak mineral. Cepanjem njegovog jezgra može da se oslobodi energija Sunca, pa se pretpostavlja da ovaj mineral može oslobađati energiju kao veštačko sunce. To bi značilo da bi se od lorandita mogla proizvesti mala sunca koja bi zamenila atomske centrale, a nisu radioaktivna.

Mističan mineral iz Makedonije ispitivali su i naučnici NASA, a na tajnoj sednici vlade nekadašnje SFRJ održanoj 1978. godine razmatrana je mogućnost davanja rudnika na korišćenje jednoj velikoj svetskoj sili, koja bi lorandit koristila za vasionska istraživanja. Do danas je ostalo nepoznato šta je bilo odlučeno na toj tajnoj sednici vlade bivše Jugoslavije.

Interesovanje za mineral lorandit do danas ne jenjava, jer bi besplatna energija promenila raspored snaga u svetu. Vlada Makedonije zato je rudnik Alšar stavila pod zaštitu države.