Venecija u Crnoj Gori
Prvobitno je bio ostrvo koje se kasnije spojilo sa obalom i napravilo zemljouz. Mada su Grci osnovali mnoge kolonije u Sredozemlju, kolonizaciju na tlu današnje Crne Gore nisu im dopustili starosedeoci, ilirsko pleme Enhilejci. Umesto toga, postojali su samo grčki trgovinski centri, emporiji, a jedan takav je bio i Butua. Prvi pomen ovog ilirskog grada je u 5. veku stare ere, kod pesnika Sofokla, a Pseudo-Ksilaks navodi da se od njega do Drača putuje morem dan i noć, a kopnom tri dana. Posle ilirsko-rimskih ratova, Budva je potpala pod vlast Rima. Konventi ili opida bila su naselja kolonizovanih rimskih građana, doseljenih u Ilirik, potonju provinciju Dalmaciju.
Među takvim naseljima se pominje i Butuanum. Osim Italika, ove gradove je naselilo i dosta trgovaca i zanatlija iz Grčke i Orijenta. Kada su na tle Crne Gore stigli Avari i Sloveni, romanizovani starosedeoci su se povukli u primorje. U ranom srednjem veku, Budva je bila vizantijski grad, sa grčkom posadom i italijanskim trgovcima. Po osamostaljenju Dukljanske kneževine od Vizantije Budva je ušla u njen sastav, a kasnije i u sastav Kraljevine Duklje. Posle 1181. našla se u državi Nemanjića. Po uzoru na Dušanov zakonik, sačinjen je i Statut grada Budve. Kasnije se ovaj grad nalazio pod vlašću Balšića, Crnojevića i Srpske despotovine, potom su Mlečani srpskoj despotovini u primorju oduzeli sve, sem Bara i Budve, koja je takođe prešla u njihove ruke do
Pod austrougarskom vlašćuU primorskim mestima Mlečani su za rektore, načelnike postavljali svoje plemiće sve do 1797. godine. Posle pada Mletačke republike, Budva se sve do kraja Prvog svetskog rata nalazila u rukama Austrougarske. |
1443. godine, preduhitrivši Turke.
Ime Stari Grad Budva je nosila u srednjem veku, a većina njene arhitekture, naročito vrata, prozori i balkoni zdanja su u stilu Venecijanske republike. U Starom Gradu najstarija je crkva Svetog Ivana iz 7. veka, koja je sve do ukidanja Budvanske biskupije bila katedrala. Sledeća je Bogorodičina crkva iz 840. godine, pa crkva Svete Trojice, sagrađena 1804, a četvrta je Svetog Save Osvećenoga.