Budimpešta: Otkrivena spomen ploča žrtvama "novosadske racije"
"Na spomen-ploči zapisano je da je u pogromu civilnog stanovništva u Novom Sadu od 20. do 23. januara 1942. godine, koje su izvršile mađarske snage, stradalo više od 3.400 nevinih ljudi, od čega najviše Srba. Na ploči je takođe ispisano da su večno ugašeni životi i više od 700 Jevreja", rekao je predsednik Društva za sećanje na holokaust Aleksandar Veljić, koji je prisustvovao otkrivanju spomen-ploče u Budimpešti.
On je iskoristio priliku i u Budimpešti odao poštu Endre Bajči Žilinskom, poslaniku mađarskog parlamenta u doba "racije", koji je izgubio život, braneći dostojanstvo nevinih žrtava pred režimom Mikloša Hortija, koji je naredio tu zloglasnu vojnu akciju.
"Upravo, najviše zahvaljujući Žilinskom danas se zna da je u raciji izvršenoj u Novom Sadu, kao i 15 mesta južne Bačke stradalo gotovo 13.000 nedužnih ljudi, najviše Srba i Jevreja, a njihova imovina je opljačkana i velikim delom prebačena u Peštu", naveo je Veljić.
Novosađani bez političara i popova odali poštu žrtvama
Stotinak građana danas je na poziv Antifašističke akcije Novog Sada (AFANS) na Keju žrtava racije odalo poštu žrtvama Novosadske racije.
Pored aktivista AFANS-a, odavanju pošte prisustvovali su i članovi rodbine nekih od stradalih u raciji pre 70 godina. Oni su, tačno u podne, ispred spomenika "Porodica" položili vence I cveće.
AFANS je ranije pozvala građane da im se pridruže u odvanju pošte žrtvama racije "bez političara I popova". Oni su u pozivu naveli da poginulih treba da se sećaju građani, a ne oni koji su tu zbog "plate, protokola ili večnog lova na ljudske duše".
Gradske vlasti ove godine neće učestvovati u obeležavanju godišnjice Novosadske racije. Pomen žrtvama racije 23. januara će organizovati Eparhija bačka Srpske pravoslavne crkve, koja je, uz žestoke reakcije, odbila predlog da grad i crkva zajedno obeleže godišnjicu. I prošle godine su predstavnici crkve držali pomen odvojeno od svetovnog skupa.
Vojna akcija mađarske fašističke okupacione vojske pod nazivom "novosadska racija" u istoriji je ostala upamćena, kao jedan od najvećih zločina počinjenih tokom Drugog svetskog rata nad civilnim stanovništvom.
Razulareni mađarski vojnici na krajnje brurtalan način tokom tri dana "Racije" ubijali su na hiljade nevinih ljudi, muškaraca, žena, bespomoćne dece i staraca, a potom ih bacali pod led Dunava.