Sveti Sava i danas okuplja Srbe
Sveti Sava bio je prvi srpski arhiepiskop, svetitelj i prosvetitelj. Bio je najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje, kršten kao Rastko, a kada se zamonašio uzeo je ime Sava.
Rastko se na Svetoj Gori zamonašio uprkos snažnom protivljenju roditelja koji su mu namenili vladarsku misiju.
Patrijarh: Sveti Sava koheziona sila
"Posebno nas raduje što je ime Svetog Save posle mnogo vremena i godina ponovo uneto u naše škole. Svedoci smo da će skoro u svim školama danas biti spomenuto njegovo ime, a u mnogima presečen slavski kolač i prislužena sveća u prisustvu profesora i učenika", rekao je patrijarh Irinej u besedi nakon službe. On je naveo da je danas veliki događaj da se ime Svetog Save, velikog srpskog prosvetitelja i učitelja, čuje i u školama u Srbiji, kao i u crkvama. "Veliki je danas dan za crkvu i narod pravoslavni srpski, ne samo za nas nego i za celu pravoslavnu crkvu, jer Svetog Savu slave ne samo Srbi i naša crkva pravoslavna, nego i sav pravoslavni rod", rekao je patrijarh Irinej. |
Patrijarh srpski Irinej služio je, povodom Savindana, svetu arhijerejsku liturgiju u Hramu Svetog Save u Beogradu i poručio da je Sveti Sava danas jedina koheziona sila koja sabira i okuplja srpski narod oko njegove istorije, kulture i crkve, kako u Srbiji, tako i širom sveta.
Njegovim ustoličenjem za arhiepiskopa 1219. godine utemeljena je i samostalna Srpska pravoslavna crkva.
Zajedno sa ocem Stefanom, zamonašenim kao Simeon, Sveti Sava je osnovao Hilandar i izgradio još 14 manastira i tako ostao zabeležen kao ktitor prve srpske duhovne zajednice na Svetoj Gori.
Sveti Sava je napisao Tipik po kome se monasi vladaju, a napisao je i žitije svog oca, prepodobnog Simeona Mirotočivog.
U Studenici je 1209. godine osnovao prvu bolnicu na području srpske države.
Sveti Sava se smatra začetnikom srpske srednjovekovne književnosti, pa je stoga i zaštitnik prosvetnih ustanova.
Sveti Sava je 1219. izdejstvovao autokefalnost SPC, a njegova dela "Nomokanon" (1220) i "Sinodik pravoslavlja" (1221) postala su pravni i duhovni stubovi srpske državnosti.
Sava se upokojio 1235. godine u bugarskom gradu Trnovu kao prvi arhiepiskop SPC, a ostao je poznat generacijama kao osnivač i tvorac "svetosavskog pravoslavlja".
Sinan-paša spalio je na Vračaru 1594. mošti Svetog Save koje su do tada bile čuvane u manastiru Mileševa.
Smatra se da su Turci mošti Svetog Save spalili u uverenju da će tako uništiti veru i svaki njegov uticaj na Srbe.